Menu
Geschiedenis van de Staatsloterij. Waar komen loterijen vandaan? Wanneer is de Nederlandse Staatsloterij ontstaan? Achtergronden en begin van loterijen.
Inhoud: Geschiedenis Staatsloterij
Meespelen in de loterij is tegenwoordig heel gewoon. Bijna ieder gezin heeft wel een lot in huis of heeft wel eens meegedaan in een loterij zoals de Staatsloterij, VriendenLoterij of Postcode Loterij. Dat de geschiedenis dan ook teruggaat tot nog voor Christus en de eerste loterij in 1444 in het Nederlandse stadsbestuur zijn intreden al deed, staan we niet bij stil wanneer we de mega shows op televisie bekijken van de diverse loterijen.
Maar hoe ziet die geschiedenis van loterijen er precies uit en wanneer werd dan voor het eerst een Staatsloterij gehouden in Holland?
De voorloper van het loterij spel is Keno. Bedacht door de Chinezen zo rond 200 v.C. waarvoor de opbrengsten werden gebruikt om de Chinese muur af te bouwen. De reden waarom dit kansspel zo populair werd was omdat de Chinese autoriteiten dit spel hadden bedachten met het vooruitzicht op een leuke gewonen prijs.
De Chinezen waren overigens ook de eerste met gokhuizen. Mocht je ooit in China komen en je bezoekt de Chinese muur. Bedenk dan dat delen gebouwd zijn met loterij opbrengsten.
Keno wordt gespeeld met cijfers en bingo is een variant op Keno. Alleen wordt het met andere cijfercombinaties gespeelt. Wat hier het meest op lijkt als we naar de hedendaagse Nederlandse loterijen kijken is LuckyDay. Dat wordt gespeeld met getallen die je zelf kiest tussen de 1 en 80. Je kan met een cijfer meespelen tot aan 10 cijfers per speelronde.
Daarna bepaal je de inleg die je wilt doen en wacht af welke cijfers worden getrokken in de loterijronde. Zitten jouw cijfers tussen de trekking dan win je een prijs, afhankelijk van hoeveel cijfers je goed hebt. Zoals de geschiedenis zich laat vertellen lijkt dit spel het meest op Keno uit deze Chinese tijd. De trekking van de gelukkige cijfers of winnaar werden voornamelijk bepaald op basis van een trekking uit een soort van grabbelton.
Ook in de Romeinse tijd zien we een vorm van loterij zoals de Congiaria of de Missilia. De Romeinse keizer deelde graag tijdens spektakels en feesten in het Circus of Colosseum, cadeautjes uit aan het volk. Wanneer bezoekers van deze feesten of spektakels binnenkwamen kregen ze een plankje met een bepaalde afbeelding erop dat aangaf welk cadeau ze kregen.
De Missilia waren kleine papiertjes ook met een afbeelding erop die door de keizer in het publiek werden gegooit. Wie zo'n papiertje in handen kreeg, ook hier met een bepaalde afbeelding erop. Bepaalde de prijs of het cadeau dat je van de Romeinse keizer kreeg. Dit kon graan zijn, maar ook geld of iets anders. Meestal ging er een verkregen oorlogsbuit aan vooraf waarvan delen aan het volk werden gegeven.
In Utrecht rond 1444 bereikte de lokale schatkist de bodem en de stad had dringend geld nodig. Om de schatkist te vullen werd de allereerste loterij in Nederland gehouden. Dat later door veel andere steden in Nederland gevolgd zou worden.
Deze loterijen waren puur volksvermaak en werden vaak als feestje gepresenteerd met muziek en drinken.Ook andere prijzen konden gewonnen worden zoals zilver en goederen. Dat eigenlijk nog steeds niet zoveel verschilt van de huidige loterijen waar ook hele tv-shows omheen worden gebouwd.
Ook de schatkist van Koningin Elizabeth raakte uitgeput. Waar in 1566 een loterij voor werd bedacht om geld te verdienen om de havens te repareren. Ook in 1694 was een loterij uitgeschreven door de Engelse overheid om de oorlog met Frankrijk te betalen.
Naar dit voorbeeld begonnen de Verenigde Nederlanden ook met een loterij om de staatskas te spekken. Dat op 23 maart 1709 leiden tot een 'negotiatie by forme van loterye'. Dat betekent dat de loten tevens een lening waren aan de staat. 8000 loten werden uitgeschreven met 1300 prijzen van tussen de 30 en 300 gulden. De 6700 loten zonder prijs kregen echter wel een rente van 6%. Hierna volgden nog enkele loterijen.
Willem Kersseboom een statisticus, verzekeringswiskundige en financier. Had ondertussen meerdere vormen van loterijen onderzocht en concludeerde dat de lijfrenteloterijen het land geen goed deden en dat het beter was een loterij te houden met enkel prijzen en geen rente. Ook moest de loterij voor het gehele volk toegankelijk zijn.
Op 4 april 1726 kregen deze loterijen dan ook een officieel gevolg van de Staten Generaal met de Generaliteitsloterij. Totaal werden hiervan 120.000 loten verkocht. De hoofdprijs was 30.000 gulden. De naam werd daarna nog vele malen gewijzigd tot in 1848 deze loterij de Nederlandsche Loterij werd genoemd. Dat we heden ten dage nog steeds kennen als de Nederlandse Staatsloterij
Pas in 1964 werd de Wet op de kansspelen aangenomen. Deze wet richte zich voornamelijk op monopolie vergunningen van offline kansspelen. Dat je ook terugziet in het huidige beleid. Waar bijvoorbeeld Holland Casino als enige monopolist landbased live casino spellen op de markt mag brengen.
Of de Staatsloterij nog steeds als enige een 100% volwaardige loterij mag houden en de andere loterijen zoals de Postcode Loterij een deel van de opbrengd ruim 40% moet afdragen aan het maatschappelijk belang. Of wedden op paarden waar ZEturf de monopolist van is. Sinds 1 oktober 2021 is deze Wet op de kansspelen uitgebreid met de Koa Wet Kansspelen op Afstand die het mogelijk maakt dat meerdere gokbedrijven een vergunning kunnen aanvragen voor online kansspelen.
Bronnen:
Wist niet dat de Staatsloterij al zolang bestond. Wel leuk die geschiedenis.
Online Geld Winnen spelletjes spelen
InfoWin leuke geldprijzen met Bingo Bang
InfoVerdien met Euroclix
Info